Hoàn thiện hệ thống dự báo sớm để giảm thiểu rủi ro thiên tai baotintuc.vn

Đăng ngày:

Ngày Khí tượng Thế giới 23/3/2025 được Tổ chức Khí tượng Thế giới phát động với chủ đề “Chung tay vì một hệ thống cảnh báo sớm toàn diện” .

Ngày Khí tượng thế giới 23/3: Ứng dụng công nghệ hiện đại cảnh báo sớm thiên tai

Ngày Nước thế giới, Ngày Khí tượng thế giới và Chiến dịch Giờ Trái đất năm 2024

Ngày Khí tượng thế giới 23/3/2023: 'Thời tiết, khí hậu và nước - Tương lai qua các thế hệ'

Việt Nam l một trong cc quốc gia chịu ảnh hưởng lớn bởi thin tai với nhiều hnh thi thời tiết cực đoan, nguy hiểm, thường xuyn xuất hiện như bo, áp th́p nhịt đới, mưa lớn, ngập lụt, lũ, lũ qut, sạt lở đất, nắng nng, hạn hn, xm nhập mặn, rt đậm, rt hại, gy ảnh hưởng nghim trọng, dẫn đến đến tnh mạng, ti sản của nhn dn. Để giảm nhẹ rủi ro thin tai, gp phần phần pht triển kinh tế -x hội, ngnh kh tượng thủy văn đ v đang triển khai, thực hiện việc xy dựng hệ thống cảnh bo sớm, ứng dụng khoa học cng nghệ trong dự bo, gp phần đưa ra cc dự bo, cảnh bo sớm được kịp thời, st thực tế, mang tnh chnh xc cao, ứng ph với cc loại hnh thin tai.

Cn bộ Trạm kh tượng Mẫu Sơn, Đi Kh tượng Thủy văn tỉnh Lạng Sơn quan trắc thời tiết tại Trạm. Ảnh: Anh Tuấn/TTXVN

Xy dựng v ứng dụng hệ thống dự bo, cảnh bo sớm

Để cc bộ, ngnh, địa phương v người dn nng cao tnh chủ động trong chỉ đạo, ứng ph, giảm nhẹ thiệt hại do thin tai, ngnh kh tượng thủy văn đ xy dựng, triển khai v hon thiện hệ thống dự bo, cảnh bo sớm theo hướng hiện đại, hiệu quả. Cng với đ, ngnh đẩy mạnh việc hiện đại ha mạng lưới trạm quan trắc kh tượng thủy văn, trong đ c hệ thống cc trạm quan trắc tự động được nng ln đng kể về số lượng v ưu tin pht triển mạng lưới quan trắc kh tượng thủy văn tự động theo hướng hiện đại, đồng bộ.

Theo Tiến sỹ Hong Đức Cường, Ph Cục trưởng Cục Kh tượng thủy văn , thng 10/2023, Tổng cục Kh tượng thủy văn đ ra mắt Hệ thống hỗ trợ cảnh bo mưa lũ v dng, st. Qua 2 năm đưa vo ứng dụng,hệ thống trn đ pht huy được hiệu quả.

Hệ thống hỗ trợ cảnh bo mưa lũ v dng st gồm 3 hệ thống chnh v cả 3 hệ thống ny sẽ đưa ra cc thng tin về bản đồ phn tch v dự bo định lượng mưa cho 6 giờ tiếp theo dựa trn dữ liệu radar thời tiết v dữ liệu đo mưa bề mặt. Hệ thống ny cn được tch hợp thng tin cảnh bo về lũ qut v sạt lở đất do mưa gy ra. Mọi diễn biến về tnh hnh mưa lũ, sạt lở đất trn tất cả cc khu vực, lnh thổ Việt Nam đều được theo di, gim st lin tục thng qua cc bản đồ phn tch v dự bo định lượng mưa từ 1 đến 6 giờ. Hiện tại, Hệ thống phn tch v dự bo định lượng mưa từ 1 đến 6 giờ hoạt động ổn định, thng tin dự bo chnh xc, kịp thời, phục vụ hiệu quả cng tc cảnh bo, dự bo kh tượng thủy văn, thng tin thn thiện với cng chng.

Cng với đ, cng tc dự bo, cảnh bo sớm cũng đ được thực hiện tốt. Đối với bo, p thấp nhiệt đới đ nng dự bo ln 3 ngy, cảnh bo 5 ngy; dự bo, cảnh bo mưa lớn trước 2-3 ngy, cảnh bo dng st trước từ 30 pht đến 2-3 giờ. Cc đợt rt đậm, rt hại được cảnh bo trước 5-7 ngy, dự bo trước 2-3 ngy.Dự bo thời tiết biển đ c những đổi mới vượt bậc do tiếp thu cc cng nghệ mới của nước ngoi. Độ phn giải cho m hnh dự bo sng đ được chi tiết đến 4 km v dự bo sng với hạn dự bo đến 10 ngy.

Khng chỉ tăng hạn dự bo m thời điểm pht tin cũng sớm hơn. Thời điểm ban hnh cc bản tin bo hiện nay cũng sớm hơn trước đy từ 30 pht đến 1 giờ. Cc bản tin thin tai khc như nắng nng, khng kh lạnh, mưa lớn đều được ban hnh sớm hơn 30 pht so với trước đy.

Để thực hiện tốt cng tc dự bo, cảnh bo sớm, ngnh đ sử dụng hệ thống CrayXC40 của Việt Nam được trang bị 56 my chủ tnh ton với trn 2.100 bộ vi xử l, cho php đạt năng lực tnh ton đạt xấp xỉ 80TFLOPS v thực hiện bi ton dự bo thời tiết ở quy m 2- 3 km cho ton bộ lnh thổ Việt Nam v Biển Đng; dự bo 3 ngy trong thời gian 30-40 pht. Với hệ thống siu my tnh ny, ngnh đ v đang thực hiện đồng ha số liệu, tch hợp ton bộ cc hệ thống quan trắc thời gian thực gồm: Vệ tinh, radar, quan trắc bề mặt, đo mưa tự động; trn cơ sở đ, đưa ra cc tnh ton, phn tch dự bo cc hiện tượng thời tiết cực đoan trong tương lai, từ ngy, tuần đến thng.

Ngoi ra, hệ thống trực quan ha v bin tập dữ liệu dự bo kh tượng cũng được ngnh sử dụng trong qu trnh thực hiện dự bo. Ngnh xy dựng được bộ cng cụ, chương trnh tnh ton chỉ số SPI phục vụ gim st hạn hn kh tượng, gip đưa ra cc bản tin thng bo về phạm vi, cường độ, diễn biến hạn hn trn ton quốc; triển khai trong nghiệp vụ cc hệ thống m hnh dự bo số trị quy m khu vực để tăng cường khả năng dự bo định lượng mang tnh cực trị như mưa lớn, gi mạnh trong bo; thu thập đồng bộ, thống nhất ton bộ cc hệ thống dự bo v tổ hợp từ cc trung tm ton cầu .

Hướng tới cc giải php hiệu quả

Tiến sỹ Hong Đức Cường cho biết, cng tc dự bo, cảnh bo kh tượng thủy văn ni chung v dự bo, cảnh bo sớm đặc biệt l đối với cc loại hnh thin tai nguy hiểm như bo, p thấp nhiệt đới, lũ qut, sạt lở đất cn đối diện với nhiều kh khăn. Theo đ, bo, p thấp nhiệt đới là loại hình thin tai khó lường, có dĩn bín phức tạp, thay đ̉i nhanh và phụ thục vào nhìu ýu t́, nh́t là dĩn bín cường đ̣ bão, p thấp nhiệt đới.

Mặt khc, kỹ năng dự bo của m hnh dự bo tại Việt Nam hiện nay cn hạn chế. Đy cũng l kh khăn chung của cc m hnh dự bo kh tượng thủy văn, với cc nước tin tiến như Nhật Bản, sai số dự bo vị tr bo trước 24 giờ hiện nay vẫn ở mức 50 đến trn 100km). Số liệu quan trắc trn Biển Đng cn kh khăn, chủ ýu dựa trn quan trắc vệ tinh, còn dữ lịu rada chỉ hịu quả khi bão, p thấp nhiệt đới vào g̀n bờ .

Bn cạnh đ l việc hạn ch́ c̣p nḥt các thng tin, dữ lịu đối với các hoạt đ̣ng kinh tế - x hội trn bỉn và đ́t lìn, nơi có khả năng ảnh hưởng của bão, p thấp nhiệt đới đ̉ có th̉ xác định ćp đ̣ rủi ro thin tai phù hợp trong các bản tin bão, p thấp nhiệt đới.

Đối với việc sớm cảnh bo lũ qut, sạt lở đất, hiện nay, việc cảnh bo lũ qut, sạt lở đất chi tiết đến từng khu vực nh dn, thn bản để giảm thiểu cc thiệt hại về người v ti sản vẫn lun l thch thức khng chỉ của ring Việt Nam m ngay cả với những nước c trnh độ khoa học cng nghệ pht triển như Nhật Bản, Mỹ,...

Hiện th́ giới chưa thể dự bo được lũ qut, sạt lở đất sẽ xảy ra tại vị trí cụ th̉ và trong thời đỉm cụ th̉; chỉ có khả năng cảnh bo nguy cơ xảy ra lũ qut, sạt lở đất trong ṃt khu vực nh́t định và trong ṃt khoảng thời gian nh́t định.

Đối với Việt Nam, mức đ̣ chi tít cảnh báo ty thục từng khu vực. Ṃt ś tỉnh đã có đìu tra xác định đỉm nóng v̀ lũ quét, sạt lở đ́t thì trong bản tin của cơ quan kh tượng thủy văn sẽ cảnh báo chi tiết ha tới cc x hoặc cc điểm c nguy cơ xảy ra sạt lở. Đ́i với các tỉnh chưa được đìu tra, đánh giá chi tít thì cảnh báo đ́n ćp huỵn cc Đi Kh tượng thủy văn tỉnh, thnh phố sẽ cụ thể ha, chi tiết ha tới cc x hoặc cc điểm c nguy cơ xảy ra sạt lở.

Việt Nam đ tiếp nhận Hệ thống hỗ trợ cảnh bo lũ qut Đng Nam . Đy l hệ thống hỗ trợ cảnh bo lũ qut đầu tin sử dụng dữ liệu dự bo cực ngắn v được tch hợp một lượng lớn nhiều nguồn dữ liệu khc nhau. Cc dữ liệu của Việt Nam đ được tch hợp vo hệ thống gồm số liệu ước lượng mưa từ 10 rada v hơn 1500 trạm mưa tự động, sản phẩm Nowcasting dự bo mưa, sản phẩm dự bo mưa số trị từ m hnh WRF...Tuy nhin, Hệ thống hỗ trợ cảnh bo lũ qut Đng Nam chưa thể hỗ trợ dự bo được vị tr cụ thể xảy ra lũ qut, sạt lở đất, chỉ c thể hỗ trợ cc dự bo vin phn tch, cảnh bo cc ngưỡng mưa sinh lũ qut đối với mỗi tiểu lưu vực trong 1 giờ, 3 giờ, 6 giờ v được cập nhật thường xuyn theo cc khoảng thời gian tương ứng; vng nguy cơ sạt lở đất trong 24 giờ tiếp theo với tần suất cập nhật 6 giờ/lần.

Trước những kh khăn trn, cng với sự nhận định của cc chuyn gia kh tượng thủy văn v phng, chống thin tai, biến đổi kh hậu tiếp tục diễn biến phức tạp, thin tai trong thời gian tới được dự bo kh lường, cực đoanDo vậy, việc xy dựng, hon thiện cc hệ thống dự bo, cảnh bo sớm đng vai tr hết sức quan trọng, đảm bảo cho hệ thống cảnh bo sớm hoạt động hiệu quả từ trung ương đến địa phương.

Tiến sỹ Hong Đức Cường nu r, thực hiện Nghị quyết số 57-NQ/TW ngy 22/12/2024 về đột ph pht triển khoa học, cng nghệ, đổi mới sng tạo v chuyển đổi số quốc gia, ngnh đ triển khai nhiều giải php nng cao năng lực dự bo v cảnh bo sớm thin tai như: Tăng cường số lượng v chất lượng cc trạm quan trắc khí tượng, thủy văn, hải văn, đặc biệt ở cc khu vực trọng điểm, trn bỉn và cc khu vực c nguy cơ cao xảy ra thin tai theo hướng hịn đại hóa, tự đ̣ng hóa; tăng cường các giải php quan trắc hịn đại như ra đa thời tít, ra đa bỉn, ứng dụng ảnh my ṿ tinh,

Ngnh pht triển cc cng nghệ dự bo, cảnh bo hiện đại tiệm cận với cc nước pht triển về kh tượng thủy văn như m hnh số phn giải cao dự bo bo, dự bo mưa, lũ, cảnh bo lũ qut, sạt lở đất. Tch hợp cc tc động của biến đổi kh hậu đến diễn biến thin tai vo cc phương n dự bo kh tượng thủy văn, đồng thời tiếp tục nghin cứu, ứng dụng tr tuệ nhn tạo trong cng tc dự bo, cảnh bo thin tai, trước mắt l đối với dự bo bo, mưa v cc hiện tượng thời tiết nguy hiểm t xảy ra theo quy luật thng thường. Bn cạnh đ l đẩy mạnh hợp tc quốc tế trong trao đổi thng tin, dữ liệu, đặc biệt đối với vấn đề bo trn biển; tiếp nhn, pht triển cc cng nghệ, quy trnh dự bo tin tiến, hiện đại của cc nước thng qua hợp tc song phương, đa phương.

Ngnh tiếp tục phối hợp với cc địa phương v cc đơn vị trực thuộc Bộ Nng nghiệp v Mi trường đẩy nhanh tiến độ triển khai Đề n Cảnh bo sớm trượt, sạt lở đất đ, lũ bn đ, lũ ống, lũ qut khu vực miền ni trung du Việt Nam v Chương trnh cập nhật phn vng rủi ro thin tai, lập bản đồ cảnh bo thin tai, đặc biệt l cc thin tai lin quan đến bo, nước dng do bo, lũ, lũ qut, sạt lở đất, hạn hn, xm nhập mặn

Về lu di, ngnh thực hiện việc hon thiện Kế hoạch triển khai Quy hoạch mạng lưới trạm kh tượng thủy văn Quốc gia quốc gia thời kỳ 2021-2030, tầm nhn đến năm 2050, trnh Thủ tướng Chnh phủ ban hnh v triển khai thực hiện. Cng với đ, ngnh triển khai thực hiện Quyết định số 372/QĐ-BTNMT ngy 16/02/2024 của Bộ trưởng Bộ Ti nguyn v Mi trường ban hnh Kế hoạch thực hiện Quyết định số 1261/QĐ-TTg ngy 27/10/2023 của Thủ tướng Chnh phủ ph duyệt Đề n Hiện đại ha Ngnh Kh tượng thủy văn đến năm 2025 v thời kỳ 2026-2030...

Thực hiện tốt v hiệu quả cc giải php trn sẽ gp phần rt ngắn khoảng cch trong dự bo, dự bo, cảnh bo sớm thin tai gip cc nh hoạch định chnh sch tập trung vo việc giảm thiểu rủi ro, bảo vệ cộng đồng. Điều ny cũng gip cộng đồng dễ tiếp cận, chủ động hnh động sớm để bảo vệ thnh quả lao động sản xuất của nhn dn, hướng tới xy dựng một x hội an ton, bền vững trước thin tai.

Thắng Trung

Ngày Khí tượng thế giới 23/3: Mục tiêu hiện đại hóa ngành khí tượng thủy văn đến năm 2025

Ngày Khí tượng Thế giới 23/3 được Tổ chức Khí tượng Thế giới phát động với chủ đề “Khí tượng thủy văn tiên phong ứng phó biến đổi khí hậu”.

Chia sẻ:、Từ khóa:、Ngày khí tượng Thế giới, dự báo, rủi ro thiên tai, thời tiết cực đoan, áp thấp nhiệt đới, mưa lớn, ngập lụt,

Video

Cầu thủ Nguyễn Xuân Son và tay vợt Nguyễn Thùy Linh giành chiến thắng trong cuộc bình chọn trên mạng xã hội

Hà Nội: Hưởng ứng Giờ Trái đất 2025

Nhiều chặng bay dịp 30/4 đã 'cháy' vé

Ảnh

Những người trẻ làm 'sống dậy' những hình ảnh lịch sử

Du khách tò mò thưởng thức đại tiệc buffet bánh mì tại TP Hồ Chí Minh

'Phố cà phê đường tàu' vẫn tấp nập du khách đến 'check in'

Nuôi dưỡng tình yêu đọc sách cho các em nhỏ vùng cao

Tổng Bí thư và Thủ tướng dự Đại hội lần thứ nhất Hiệp hội Dữ liệu quốc gia

Khám phá gần 300 bức tượng bên trong vườn tượng Phật tại Lào

Cải tạo Công viên Nghĩa Đô, phát hiện đồ thờ cúng bỏ đi dày đặc đáy hồ

Dự án nâng cấp Quốc lộ 6 khó về đích khi vướng mặt bằng

Lễ hội Bánh mì lớn nhất Việt Nam thu hút đông đảo người dân và du khách

Nhà trình tường - di sản văn hóa người Mông ở Hà Giang

Thủ tướng Phạm Minh Chính tiếp Bộ trưởng Giao thông Pháp

La liệt bảng cho thuê nhà trên những tuyến phố đắt đỏ ở Hà Nội

Megastory

MegastoryBình Dương - Từ đất lửa đến khát vọng vươn xa - Bài cuối: Động lực bứt phá mạnh mẽ

MegastoryBình Dương - Từ đất lửa đến khát vọng vươn xa - Bài 2: Vẹn nguyên ký ức hào hùng đoàn quân giải phóng

MegastoryBình Dương - Từ đất lửa đến khát vọng vươn xa - Bài 1: Mắt xích lịch sử mùa Xuân 1975

MegastoryPhát huy giá trị tour du lịch về nguồn

Infographics

Tổ chức thành công Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ Nhất Hiệp hội Dữ liệu Quốc gia

Chương trình Vinh quang Thể thao Việt Nam 2025: 26 tập thể, cá nhân được vinh danh

Cúp thế giới 2025: Cầu mây Việt Nam giành tấm Huy chương Vàng lịch sử

Bí thư Tỉnh ủy Bến Tre Hồ Thị Hoàng Yến

3 Tin Tức Mới Nhất